– Dagboek –
2 weken in “open gevangenis” Noord-Korea
Jaarlijks 90.000 Chinese & 5000 westerse toeristen – 220 uit Nederland – naar Noord-Korea
- Wat zoekt een mens in Noord Korea?
En waarom juist nu? Die vragen werden ons veel gesteld, voordat we naar Noord Korea vertrokken, logische vraag ! Het antwoord is vrij simpel.
Wij zijn geen vakantiegangers, maar reizigers die wat van de wereld willen zien. Naarmate we onze bucketlist steeds verder afvinken, komen de minder voor de hand liggende bestemmingen in beeld. Maar dan wel bijzondere oorden graag… Zoals Noord Korea, dat vele vragen oproept: ” hoe absurd is die samenleving dan wel niet ? ” waanzinnige aanbidding van de leiders; is dat in scene gezet ? Is dit volk onder een natuurlijke hypnose van de leiders of worden ze onderdrukt, of allebei ” ?
Vragen oproepende en anderszins mystieke oorden hebben ons altijd al aangetrokken. Zo waren wij met ons gezin 23 jaar geleden, in 1994 al, de eerste Nederlanders die na de val van het communisme in 1992 in Albanië met een eigen sportvliegtuig in Tirana landden; dat ging niet gemakkelijk allemaal, met speciale permits die ik via kennissen bij de luchtverkeersleiding op Schiphol had geregeld; ik herinner me nog dat de Griekse verkeersleider mij tijdens het verlaten van het Griekse luchtruim op weg naar Tirana over de boordradio letterlijk vroeg : “wat zoekt een mens in Albanië?”….tja..
- Geen negatief reisadvies !
Wij boekten deze Noord-Korea trip nog vóór de raketcrisis; het conflict tussen de USA en Noord-Korea was nog niet geëscaleerd.
Er was bovendien geen negatief reisadvies voor Noord Korea. Cancelen is in dat geval makkelijker gezegd dan gedaan; het kost bakken met geld en zou in ons geval veel organisatorische problemen opleveren. We hadden b.v de tickets naar Beijing al geboekt, maar ook de aansluitende reis inclusief tickets naar en van Japan. Vandaar: Noord-Korea !
Noord-Korea info
- Drie keer zo groot als Nederland met 25 miljoen inwoners
- Vanaf 1910 t/m 1945 was heel Korea (noord en zuid) bezet door Japan
- In 1945 capituleerde Japan na 2 atoombommen en werd het bevrijde Korea verdeeld in Noord-Korea onder Russisch toezicht en Zuid-Korea onder Amerikaans toezicht.
- In 1945 na de Japanse capitulatie, komt de naar Rusland gevluchte vrijheidsstrijder de 1ste leider Kim Il Sung, terug naar Korea, en noemt zich bevrijder van Korea..
- In 1948 riep Noord-Korea onder de 1ste leider Kim Il Sung de onafhankelijkheid uit gesteund door Rusland en China
- In 1950 trok het Noord-Koreaanse leger onder aanvoering van de 1ste leider Zuid-Korea binnen, om Zuid-Korea van de Amerikanen te “bevrijden”
- Als uitvoering van VN resoluties werden met hulp van Amerikanen en andere westerse landen, de Noord-Koreanen teruggedrongen zelfs tot aan de Chinese grens.
- Chinese troepen kwamen Noord-Korea te hulp en drongen de Zuid-Koreanen weer naar de oorspronkelijke grens terug.
- De Korea oorlog duurt van 1950 tot 1953 als een wapenstilstand – geen vrede – wordt gesloten. Als grens wordt die van 1945 weer ingesteld, de huidige DMZ.
- DMZ= Gedemilitariseerde zone, waar Noord,- en Zuid-Koreaanse militairen tegenover elkaar staan.
- De 1ste leider Kim Il Sung——————– leidde Noord Korea van 1948 – 1994
- De 2de leider Kim Jong Il ——————– leidde Noord Korea van 1994 – 2012
- De 3de huidige leider Kim Jong Un —— leidt Noord-Korea vanaf 2012
- Noord-Koreaanse vluchtelingen & Amnesty International meldden in 2016 dat er 120.000 mensen in Noord-Koreaanse strafkampen verblijven, waar ze gemarteld, verkracht en vermoord worden.
- Veel van deze gevangenen hebben geen misdaad begaan maar zijn onschuldige familieleden van personen die het regime onwelgevallig zijn geweest.
Vrijdag 22 september – Maandag 25 september 2017
Noord Korea is voor ons alleen te bereiken via Beijing, waar we inmiddels 3 dagen zijn. De Chinezen hebben de vliegverbinding met Pyongyang per 17 april van dit jaar beëindigd, en met de op onze zwarte lijst staande Noord-Koreaanse antieke Tupolev vliegen we liever niet, dus gaan we per trein vanuit Beijing.
We reizen door Noord-Korea samen met onze reisvrienden, een stel wereldreizigers uit Aerdenhout waar we al vaker mee op pad waren. Uit voorzorg slaan we in Beijing eerst nog even wat broodjes en een paar flessen wijn in. Het is zeer onrustig op het politieke wereldtoneel m.b.t. Noord Korea; we hopen dat de grens met China niet alsnog geblokkeerd wordt, en dat de raketten aan de grond blijven, zeker terwijl wij er zijn.
In wachtruimte 4 op het treinstation in Beijing worden onze koffers gescand waarna we onze kleine 4 persoons-softsleeper coupe kunnen betrekken. Om 17:30 volgt vertrek voor de 24 uur lange treinreis van Beijing naar Pyongyang, de hoofdstad van Noord Korea.
Wij zijn de enige Europeanen in de wagon, waarvan bijna alle overige hutten leeg zijn. De restauratie wagen is voor ons niet bereikbaar.
Onze coupe…..
Dinsdag 26 september 2017
Om 07:22 uur volgende ochtend aankomst in de Chinese grensplaats Dandong. Met al onze bagage lopen we de trein uit, een gebouwtje in, voor wederom een scan en uitreistoestemming.
Grenscontroles nemen 5 uur in beslag
Op het Noord-Koreaanse grensstation in Sinuiju worden onze paspoorten ingenomen. Ze zullen pas uren later, pal voor vertrek, weer terug gebracht worden. Er lopen nu allerlei geüniformeerde mannen en vrouwen onze kleine en benauwde coupe in en uit. Vooral de veel te grote platte petten op die kleine Koreanenkoppen vallen op. Onze bagage wordt minutieus doorzocht; de camera’s worden door de beambten zelf bediend en de foto’s die er op staan gecontroleerd.
Opvallend is dat het weekblad “Linda” blaadje voor blaadje wordt doorgebladerd. Ook een boekje over Japan, onze volgende reisbestemming, neemt veel tijd van de grensbeambten in beslag; overigens spreken ze geen letter Engels.
We waren al gewaarschuwd om vooral geen literatuur over Noord Korea of religieus materiaal vanuit het buitenland Noord- Korea in te brengen. Kennelijk zoeken de grensbeambten hiernaar tussen ons andere leeswerk in. Hier mag de bevolking van Noord Korea geen kennis van nemen.
Ieder van ons moet 3 formulieren invullen, waarvan één – met hulp – in het Koreaans, over welke i-phones i-pads, laptops en andere communicatie apparatuur we bij ons hebben. Merk, type en serienummers worden genoteerd. Als we het land weer verlaten dienen we deze nog bij ons te hebben….Mijn telelens geeft geen problemen, dat is een meevaller..
Vrouwelijke militair rent woedend de trein in, en pakt mijn camera af….
Als ik tijdens het wachten een foto maak van het perron waar natuurlijk zoals overal in Noord- Korea militairen rondlopen, “ontploft” een passerende vrouwelijk militair, ze rent de trein in, pakt hoorndol mijn camera af en begint – in mijn ogen – onschuldige foto’s die ik op het perron maakte te deleten. Later, na contact met onze gidsen/bewakers in Pyongyang begreep ik dat dit mij al de kop had kunnen kosten. Met militairen in de buurt dien je de lens naar beneden gericht te houden leer ik dan.
De toon is gezet. Het “unheimische” gevoel in mij is geboren. Na een in totaal 5 uur durende grenscontrole kunnen we Noord Korea in.
In de trein van Sinuiju naar Pyongyang
Magere mensen, géén personen auto’s en géén paarden, koeien of schapen !
Wat meteen opvalt, is dat de Noord-Koreanen die we zien heel mager zijn, en dat er niet of nauwelijks personen auto’s rijden op de – meest onverharde – wegen in Noord Korea. Noord Koreanen hebben op een standaardfiets na, géén eigen bezit; en zéker geen auto. Opvallend is verder dat nergens paarden , koeien of schapen zijn te bekennen. Die zouden nu toch buiten moeten lopen. Wel zagen we 1 of 2 varkens in een dorpje. Voor de rest zie je slechts militaire voertuigen, en in de steden hier en daar taxi’s. Ook rijden er minivans en reisbussen van KITC. (Korean International Travel Company)
We worden afgehaald door begeleiders Che en Kim op ’t treinstation in Pyongyang
We reizen met z’n vieren in een klein busje, met twee charmante begeleiders Che en Kim, en chauffeur Mr Lee. In een paar minuten rijden we met dit gezelschap in Pyongyang naar het Koryan Hotel , één van de twee “5 sterren hotels” van Noord Korea, allebei in Pyongyang, waar toeristen in ondergebracht worden; de lobby is enorm; als een immens marmeren paleis, maar de kamers vallen tegen, niet meer dan 3 sterren niveau.
Voor de aardigheid vragen we aan onze gidsen of Kim Jung Un ook in zo’n paleis woont, waarop zij antwoorden dat het volk hem dat paleis graag wil geven, maar dat hij prefereert in een gewoon huisje te wonen tussen de gewone mensen. Op mijn vraag waar dat staat, kunnen ze uiteraard geen antwoord geven.
Opvallend zijn de TV uitzendingen op meerdere plaatsen in het hotel met de absurde zelfverheerlijkingspropaganda voor de leiders.
Hoewel de gidsen sympathiek overkomen leggen ze ons meteen een paar dwingende gedragsregels op:
- Kranten en tijdschriften met foto van de leiders niet vouwen, kreukelen of weggooien.
- Geen militairen of militaire voertuigen fotograferen
- Als er militairen in de buurt zijn, de lens van de camera naar beneden richten.
- Geen arbeiders in laadbakken van trucks fotograferen.
- Geen arbeiders op bouwwerken fotograferen
- Geen wegwerkers of spoorwegwerkers fotograferen
- Geen religieuze uitingen doen
- Standbeelden van de leiders alleen in het geheel en rechtop fotograferen.
- Op de heilige locaties rond en bij de standbeelden geen korte broeken, zonnebrillen of losse kledingstukken dragen.
- Niet zonder de gidsen het hotel verlaten
De wijze waarop onze begeleiders toezien op naleving van deze regels en het steeds sterker wordende gevoel dat wij hier geen gasten, maar ook gevangenen zijn, maakt dat wij ze onder elkaar “bewakers” gaan noemen. Che noemen we HB, – “Hoofd Bewaking” – en Kim noemen we de “De Schaduw” Later komen we een viertal Zwiters tegen die hun gidsen Stazi 1 en 2 noemen…
Het moet gezegd, ondanks deze niet echt verheffende bijnamen waren ze vriendelijk en hulpvaardig, ze deden echt hun best om het ons naar de zin te maken. Wij realiseren ons steeds dat ze slechts (zeer) plichtsgetrouw hun opdrachten uitvoeren.
We dineren beneden in het hotel, en dat valt enorm tegen. In het draaiende restaurant van het hotel op de bovenste verdieping drinken we een wijntje; de goedkoopste fles witte wijn kost 63 euro. Het is exact dezelfde fles witte wijn die we later voor 7 euro in de enige voor ons toegankelijke supermarkt samen met onze begeleiders kopen.
Woensdag 27 september 2017
De gidsen/bewakers wachten ons s’ morgens al op bij de lift als we daaruit stappen. We ontbijten niet samen met andere Noord Koreanen of met de gidsen/bewakers, maar altijd in een apart zaaltje. Het ontbijt is over het algemeen niet aan ons besteed. Wij ervaren het als rauwe smakeloze vegetarische hap met witte rijst, en alles koud.
Centrum Pyongyang verre van representatief voor heel Noord-Korea
De eerste indruk van Pyongyang is conform wat we er al over lazen. Alle beelden op onze TV over Noord-Korea komen zwaar gecensureerd door de leiders uit het centrum van Pyongyang; de showroom van Noord-Korea; de pronkkast van het regime.
Het Pyongyang-centrum lijkt gemaakt om te imponeren; één en al pompeuze betonnen prestigeobjecten en protserige opgeblazen overheidsgebouwen. Langs de contouren van die betonkolossen zijn lange ritsen TL balken gemonteerd en op en rondom de gebouwen in het stadshart staat het vol schijnwerpers die ’s avonds gevels etc verlichten. Omdat we een paar keer de stad in en uit rijden zien we echter ook de rest van de stad, verpauperd en donker. Als we later het land door reizen zullen we ons realiseren dat dit stukje “pronkstad” in Pyongyang verre van representatief is voor Noord-Korea.
Krioelende massa arbeiders op en in bamboesteigers rond overheidsgebouw
Onderweg naar de Nationale Bibliotheek komen we langs een gebouw dat in de bamboe steigers staat. Geen machines, geen bouwliften; en het krioelt in die steigers van de honderden bouwvakkers en militairen; wat een ongelofelijk gezicht. Ik maak aanstalten om een foto te maken maar die poging wordt meteen door de bewakers in de kiem gesmoord.
Nationale Bibliotheek, met daarin Grand People’s Studyhouse
Dagboek Anne Frank in het Koreaans !
In de Nationale Bieb is het “Grand People’s Studyhouse” gevestigd, waar men kanstuderen en van de bieb gebruik maken volgens onze bewakers. Als we aan komen blijkt dat onze komst besproken is, er worden bij binnenkomst meteen een aantal Nederlandse boeken op tafel gelegd, waaronder Anne Frank in het Koreaans. Om ons te laten denken dat het wel meevalt met het Noord-Koreaanse isolationisme wordt gemeld dat 60 % van de boeken in buitenlandse talen geschreven is, als bewijs leggen ze dan een versleten boekje van Harry Potter op tafel. Jaja…
Het lijkt sterk vóórgekauwd en geregisseerd allemaal. We worden een aantal leslokalen in gedirigeerd waarin o.a Engels wordt gedoceerd. Slechts één persoon, de achterste, heeft echter Engelse teksten op zijn computerscherm. Of het allemaal echt is betwijfelen we sterk; van de mensen waarmee wij mondjesmaat in contact komen, obers, serveersters, lokale gidsen, en receptionisten in de hotels, voornamelijk jonge mensen, spreekt helemaal niemand één woord Engels.
Er is geen criminaliteit, zelfs geen enkele dief in Noord-Korea
Onderweg in Pyongyang naar het volgende prestigeobject van het regime vertelt onze bewaker in antwoord op onze vragen daarover, dat in Noord-Korea geen criminaliteit voorkomt; er is geen enkel geval van diefstal of beroving bekend, en ook van verkrachting of moord heeft de bewaker nog nooit gehoord.
Bijna geen personenauto’s in Pyongyang; “beter voor het milieu” zegt leider.
Op onze vraag antwoordt de gids dat hier zo weinig verkeer is omdat de leiders het in verband met de luchtverontreiniging voor de stad Pyongyang beter vinden om maar een paar auto’s laten rijden. Terloops merk ik op dat we op onze treinreis door NK in de rest van het land ook helemaal geen personen auto’s zagen. De waarheid is natuurlijk dat Noord-Koreanen behalve een fiets, geen eigen bezit hebben, en dus zeker geen personen auto bezitten. De enige personen auto’s die je tegenkomt zijn staatstaxi’s en auto’s waar hoge militairen met privéchauffeur in vervoerd worden.
Juche Toren in Pyongyang
- De gidsen melden dat deze Juche Toren met 170 mtr hoogte als het paradepaardje van het regime beschouwd wordt, en als symbool geldt voor de Kim “filosofie” van “zelfvoorzienendheid” ( Je kan alles zelf, als je maar wilt )
- Hij is gebouwd t.g.v d 70 ste verjaardag van de 1ste leider.
- Vele gebouwen en monumenten worden overigens ter gelegenheid van een van de verjaardagen van de 3 leiders gebouwd.
- Dit gebouw telde daarom ook nog eens exact 70 x 365 grote stenen en aan weerskanten elk 35 x 2 =70 reliëf beeldhouwwerken.
We worden nog langs een kolossaal monument t.g.v de Russische vriendschap, en een reusachtig betonnen monument dat de eenheid van het volk verbeeldt, gedirigeerd. Bij elk monument vertelt een local guide in het Koreaans hoe vaak en wanneer precies de leiders 1, 2 en 3 er op bezoek waren en wat zij er van vonden en welke grapjes ze op de betreffende data maakten. Tijdens het herhalen van de grapjes van de leiders lachen de lokale gidsen er weer om. Onze bewakers die deze non-info dan in het Engels vertalen lachen er ook weer om.
Geschilderde raketlanceringen in Noord-Koreaans “Rijksmuseum”
Het “National Exhibition Centre” in Pyongyang is zeg maar het Rijksmuseum van Noord- Korea. Ongeveer de helft van de expositieruimte is gevuld met foto’s en schilderijen van de 3 leiders en veel schilderijen en foto’s van raketlanceringen. We geloven onze ogen bijna niet, en mogen er jammer genoeg geen foto’s van maken.
Huis van de 1ste leider in Manyongdae
We gaan uit eten, 2 grammetjes eend, een paar gram koude squid (inktvis poten) en een zoet patatje, met wat kleefrijst. Het is het restaurant van de KITC . (Korean International Travel Company) In het hotel vragen de gidsen mij in welk opzicht Noord-Korea anders is dan ons land. Ik laat merken dat ik er niet op in wil gaan en zeg: “in elk opzicht 100% anders dan ons land.” Ze knikt begrijpend, en gaat er ook niet verder op in. De bewaker vertelt dat er 80 Engelstalige gidsen zijn bij KITC en dat ze steeds andere combinaties vormen; deze twee waren niet eerder met elkaar op pad.
Net als in ons hotel draait in dit restaurant de propagandamachine voor de leiders ook 24 uur per dag door. Continue zijn ze in beeld. Zelfs tijdens grote concerten – met veel militairen in de zaal – zijn op de achtergrond videobeelden van de leiders te zien. Op onze vraag aan de bewakers of er ook buitenlands nieuws te zien is knikken ze meteen ja, maar het blijkt wel uitgezonden te worden op een zender van Kim Jung Un. Tja dan hoef je je niet af te vragen wat daar op te zien zal zijn.
Het volk in dit land is verstoken van elke vorm van informatie van buitenaf; er staat bij wijze van spreken een grote muur omheen. Er is geen internet en geen telefoon verbinding met het buitenland. Het volk weet niet en mag kennelijk niet weten, wat er buiten die muur gebeurt.
S’ avonds ontmoetten we in het Revolving Restaurant van het Koryo Hotel Pyongyang twee Nederlandse studenten uit Enschede en Utrecht die 7 dagen door NK trokken, zij melden slecht voedsel en slechte hotels. Een v.d twee is ziek vandaag en kreeg vanmorgen liggend in zijn hotelbed onverwacht bezoek van twee vrouwen op z’n kamer die niet van het hotel waren, ze zagen hem en verlieten meteen de kamer.
Ook hadden ze een Duitser gesproken die pas na een paar dagen in de gaten kreeg dat z’n Engelstalige gidsen ook Duits verstonden.
Donderdag 28 september 2017
Van Pyongyang naar Sijung
Voedsel op de bon; geen internet, vlees, kip, koffie, zout en benzine schaars
Bij de Ullim waterval onderweg naar Sijung poseren we met de bewakers, die in de bus steeds met hun mobieltjes bezig zijn, ze bellen veel met hun manager en spelen simpele game spelletjes op hun mobiele telefoons; er is geen internet in NK, en de Noord-Koreanen kunnen ook niet naar het buitenland bellen. Met onze telefoons kunnen we hier helemaal niet bellen. We zijn echt helemaal van de bewoonde wereld afgesloten; zónder paspoorten, die blijven gedurende ons verblijf hier in handen van onze bewakers. En dat is best wel even slikken.
Sommige bedrijven hebben volgens de bewakers een soort van intranet, net als sommige scholen. Er wordt beweerd dat met dit intranet vanuit ons luxe Koryo hotel de receptie een eenvoudige E-mail voor je kan versturen, maar geen E-mail ontvangen. Nergens in dit land kan internet verbinding met het www gemaakt worden; dat is er gewoonweg niet.
Van onze bewakers krijgen we te horen dat voedsel hier altijd al op de bon is. En tijdens een stop in een theehuis blijkt de koffie – 4 euro – wel heel schaars te zijn, net als vlees, kip, zout en benzine. Of dit door de sancties komt kunnen wij niet beoordelen, omdat we hier niet vóór die sancties waren.
Dan bezoeken we het historisch Wonsan Old Railway Spoorwegstation. Vol bezieling declameert een dame daar dat dit de plek was waar de 1ste leider zijn land in 45 was binnengekomen vanuit Rusland. Hij was er twee dagen en vertrok om 5 uur weer naar Pyongyang – de klok staat nog op 5 uur. De Noord-Koreaanse versie van de Koreaanse bevrijding van de Japanners in 1945 is heel bijzonder. Het verhaal van de 1ste leider die samen met zijn vrouw Korea bevrijd heeft van de Japanners
Het volgende propagandistische item is de Chonsam Coöperatieve boerderij waar volgens onze bewakers 1500 boeren bij aangesloten zijn. We worden rondgeleid door de beste presterende boer, een vrouw. Zij begint over een bezoek van de 1ste leider in 1961 Hij zei “dat de streek hier leek op die waar hij geboren was” en plantte een kaki-boom; toen hij een paar jaar later terugkwam vroeg hij “hoeveel kaki-takken zitten er in de boom denken jullie ? ” “Ongeveer 500 antwoordden de boeren , “dat kunnen er wel 800 zijn” zei hij toen. Later bleek bij telling dat dat er 803 waren. Die leider toch…
De boerin vervolgt: “ook heeft de leider ons het hele verbeterde productie proces voor de kaki’s geleerd, het proces is momenteel volkomen gecomputeriseerd” zegt ze, wijzend op een gebouw waar alle computers in zouden staan; vòòr het gebouw zitten boeren op de grond met de hand de rijstkorrels uit te kloppen en sleept een ouwe os een ossenwagen zonder wielen vooruit.
Als klap op de propagandistische “vuurpijlraket” lopen we naar de bij de boerderij horende Kindergarten waar kleine kinderen van arbeiders op commando spelletjes voor ons doen en liedjes zingen. Voor de kinderen doen we mee, maar het is toch heel bedenkelijk dat die ook worden ingezet als propagandamiddel…
Naar huis kerende arbeidsters
Geen vrijheid van Godsdienst in Noord-Korea…
Na al deze propaganda rijden we in 2 uur naar een oude boeddhistische tempel waar onze bewakers benadrukken dat iedereen in Noord-Korea vrij is om te geloven wat hij of zij wil maar dat Noord -Koreanen nou eenmaal niet gelovig zijn. Ja,ja toen we met onze bewakers kennismaakten verboden ze ons als eerste om ons religieus te uiten…..
Hotel in Sijung
Voor een algemene indruk hier eens wat foto’s van zo’n Noord-Koreaans hotel
Hoewel de bediening in het restaurant er pico bello uitziet, is de voedsel kwaliteit erbarmelijk, en aan ons niet besteed.
Deze prachtige dame brengt ons verse poddebladeren, vermoedelijk net geplukt uit de voortuin.
Er is geen vlees, geen kip, slechts uitgemergelde gegrilde eend, maar daar zit weinig of geen vlees aan. . Vermoedelijk hebben deze beestjes veel moeten vliegen op zoek naar voedsel, maar weinig of niets te vreten kunnen vinden.
Het eten bestaat grotendeels uit koud “struikgewas”, met koude witte rijst en veel rauwe koude inktvis poten. Soms is er een lauwe soort bouillon bij waarmee we de rijst kunnen opwarmen.
Ter info: de goedkoopste witte wijn is in dit hotel 42 euro; een biertje kost 4 a 5 euro. Dat dan weer wel..
Vrijdag 29 september 2017
We rijden vandaag vanuit Sijung naar mnt Kumgan; deze berg ligt aan de oostkant van Noord-Korea op de grens met Zuid-Korea. De noordkant ligt in Noord, – en de zuidhelling in Zuid-Korea.
Populaire Resorts nu lege “Spookhotels”
We beklimmen een deel van de mnt Kumgang, een mooie route in een prachtige omgeving, en gebruiken er daarna in het paviljoen aan de voet van de berg de lunch
Antieke legertrucks in Noord Korea rijden nog op brandhout !
Ook hier, in het zuidoosten van Noord-Korea zien we talloze legertrucks met rookpluimen, en dachten eerst nog van rokende motoren, totdat duidelijk te zien is dat militairen in de laadbakken houtblokken in een verticale ketel deponeren. Een systeem dat dateert uit de 2de WO
Na ons bezoek aan Mnt Kumgang rijden we weer noordwaarts langs de Samil Lagune (R) aan de oostkust naar Wonsan, waar we zullen overnachten. Er liggen veel stenen verspreid op de wegen rondom onverlichte gerepareerde plekken. Gevaarlijk om hier s’avonds of s’nachts te rijden
Overnachting in een hotel in Wonsan, (L) aan het water, met redelijke kamers. Het is al donker als we de stad bereiken, en de de fel verlichte reusachtige beelden van de leiders zien op een plein, waar drommen mensen zich voor de beelden verdringen. Op de voorgrond boeien waaraan netten voor clams visserij gekoppeld zijn.
Zaterdag 30 sept 2017.
In noordoostelijke richting van Wonsan naar Hamhung
We rijden van Wonsan naar het noordoostelijker gelegen Hamhung, deze stad was tot voor kort niet toegankelijk voor toeristen. Er zijn op weg naar de stad en bij het binnenkomen veel controleposten met zwaar bewapende militairen. Bij elke stop moeten onze bewakers met een stapel papieren ons busje uit, de controle post in. Jammer genoeg kan ik daar geen foto’s van maken. Ook zou ik graag de wachthuisjes met zwaarbewapende militairen bij alle in,- en uitgangen van tunnels en viaducten in het land fotograferen, maar daar waag ik me maar niet aan.
Propaganda op de rijstvelden.
Geheime startbaan voor vliegtuigen?
Stad Hamhung
Geen warm water in het hotel, dus naar ander hotel
Omdat in het geplande Majon Villa Hotel in Hamhung geen warm water is, bedingen we een ander hotel. Na veel heen en weer gebel lukt het de bewakers om ons in één van de twee beste hotels van Hamhung onder te brengen in het centrum v/d stad; het Sin Hung San Hotel aan de hoofdstraat. Op de foto hieronder het gebouw links achter met de donkerblauwe balkons.
Geen zonnebril en korte broek bij de heilige standbeelden van de leiders
We bezoeken de standbeelden van de leiders, die in elke stad of dorp staan. Volgens onze gidsen een heilige plek in de stad, we mogen de standbeelden niet naderen in korte broek, met losse kledingstukken of met zonnebril, dus hebben we ondanks de hitte de lange broek weer aan getrokken.
Het is gewoonweg extatisch hoe de leiders vereerd en aanbeden (moeten) worden. Voor ons niet te bevatten. De leiders hebben zichzelf een goddelijke status aangemeten. Zo is ook de westerse jaartelling afgeschaft. Jaar 1 is nu 1912, het jaar dat de 1ste leider geboren werd. In Noord-Korea is het nu dus “Juche 105” Dit wordt overal consequent toegepast….
Naast de oude Japanse brug in Hamhung is een nieuwe brug gebouwd, die we bezoeken. De technische inbreng van de leiders wordt geroemd, – …. en ook dat de bouw “maar 2 jaar” geduurd heeft. We merkten al eerder dat Noord-Koreanen dat bouwtempo heel belangrijk vinden; bij alle openbare gebouwen wordt door de lokale gidsen steeds vermeld hoe “kort” de bouw duurde; wellicht dat dit in hun ogen rechtvaardigt dat extreme aantallen arbeiders tijdens de bouw letterlijk en figuurlijk tegelijkertijd in en tussen de bamboesteigers krioelen.
Dan naar het provinciaal Historisch Museum waar wederom de indruk gewekt werd dat de aarde draait om Noord-Korea en vooral om de leiders.
Een bezoek aan een “Hungnam Fertilizer Complex” een kunstmest fabriek waar 7000 mensen werken in 3 ploegen, blijkt niet meer te zijn dan een wandeling in een bedrijfsmuseum waar het uitsluitend gaat over de bezoeken van de 3 leiders aan het bedrijf, en wat de leiders tijdens die bezoeken uitgelegd hebben over kunstmest en zout productie.
Bij het alternatieve hotel in Hamhung aangekomen blijkt ook hier geen warm water te zijn. We weten voor elkaar te krijgen dat de volgende morgen tussen 7 en 8 uur wel warm water uit de douche komt. Opvallend is dat ook dit hotel bijna leeg is.
Elke avond bespreken we na het diner – ook hier heel karig tot slecht – het reisprogramma voor de volgende dag, de bewakers vragen voor het eerst wat we van de reis vinden, we geven onze eerlijke mening, en vooral over het niet mogen fotograferen.
Zondag 1 oktober 2017
Het is zondagochtend in Hamhung; maar, als we uit ons hotelraam naar buiten kijken, is het net zo druk als elke andere dag, we zien geen verschil. Volgens de bewakers kent men een 6 daagse werkweek, en wordt 8 uur per dag gewerkt. Maar… men kan kiezen op welke dagen, ook de zondag dus.
We worden in de hotels steeds op een – van de andere gasten – geïsoleerde verdieping gehuisvest, meestal de hoogste, en…. in dit hotel waren we niet gepland. We hebben nu vanuit onze kamer vrij zicht op de hoofdstraat en alles wat daar voorbijkomt, en zien opvallend veel militaire voertuigen met inhoud. En dan ligt daar die camera met telelens….
Verboden foto’s
Ik was voor 100% zeker dat ik alle verboden foto’s met militairen etc van mijn laptop had verwijderd. Vooral na een extra waarschuwing van onze bewakers, dat zelfs teveel – niet eens verboden – maar wel “negatieve” foto’s op de camera of computer naar de mening van de grensbeambte bij controle kan betekenen ” dat je het land niet meer uit komt” dat verlamt je compleet..dus verwijderde ik de mappen met daarin de verboden foto’s die ik inmiddels als onzichtbare lagen op andere foto’s had verborgen in twee verschillende mappen.
Toen ik een paar dagen geleden mijn laptop eens helemaal leeg wilde maken, nadat ik natuurlijk alle foto’s van de laatste reis op mijn thuiscomputer had geüpload, schrok ik me echt het lazarus. In de navigatiekolom zag ik onder “recent verwijderde foto’s” ineens een map met nog een paar van de streng verboden militaire foto’s staan, waarvan ik zeker wist dat ik die had weggegooid. Het zweet brak me uit, en mijn hart sloeg alsnog op hol. Achteraf snap ik nu wat er technisch gebeurd is, en is het gelukkig goed afgelopen. Tja en nu heb ik achteraf een paar extra interessante foto’s…. zoals deze hieronder…..
Leger nucleaire grootmacht Noord-Korea rijdt in hout gestookte aftandse legertrucks !!!
Van Hamhung naar Pujon op Mount Okryon
Bewakers mogen wel plassen, wij niet !
Na 2 uur rijden stoppen we onverwachts; onze bewakers willen plassen, wij maken aanstalten om ook de bus te verlaten maar dat mag niet. “Er zijn plas plaatsen voor toeristen en andere plas plaatsen voor locals” melden onze bewakers wat “ongemakkelijk” Ze staan zichtbaar voor een moeilijk keuze; het uitvoeren van hun opdracht of een menswaardige behandeling van hun gasten.
Het wordt een compromis… terwijl de bewakers er op los plassen mogen wij pal vóór de bus even onze benen strekken, op een aangegeven vierkante meter. Ondanks dat we weten dat onze bewakers niet anders kunnen dan hun opdracht uitvoeren geeft e.e.a toch wrevel.
Na 4 uur lang hobbeldebobbel over zeer slechte onverharde wegen en paden stopt de bus op een groot parkeerterrein in Pujon op de berg Okryon. We zijn hier volkomen alleen, en eten op het parkeerterrein buiten onze lunch box “leeg”, waarna we de River of Rocks bezoeken.
River of Rocks
Eindelijk eens een mooi plaatje…
Secret Camp waar vrouw van 1ste leider in 1939 verscholen zaten voor de Japanners
Bij 5 andere op draken schubben lijkende rotsformaties op deze berg kondigt onze bewaker een hiermee verband houdende belangrijke uitspraak van de 2de leider aan: Enigszins zenuwachtig wordt speciale aandacht voor deze mededeling van ons gevraagd. “Tijdens het 6de bezoek van de 2de leider aan deze plek op 17 september 1998 (deze non info wordt steeds vermeld) vroeg men hem deze rotsen een naam te geven. Hij zei toen letterlijk: “maak het hier maar mooi; dan komen er veel mensen en laat die er maar een naam aan geven, want dit een plek van de mensen”…………
Uit de eerbiedige wijze waarop de local guide en onze bewakers met deze informatie omgaan, maakten wij op dat deze mededeling van de 2de leider eigenlijk als een heilig gezegde beschouwd wordt; Wij horen dit allemaal verbijsterd aan….hoe gek kan het nog worden ??
Deels in het pikkedonker rijden we terug naar Hamhung; een hachelijk avontuur – zonder enige straatverlichting met onverlichte boerenkarren en fietsers op de weg, en overal losse stenen. Levensgevaarlijk. Het stoort ons al langer dat onze buschauffeur absoluut geen vaart mindert op nadering van zebra paden waarop voetgangers oversteken. Hij gaat er steeds volle vaart op af. We maken hier gewag van; de bewakers reageren onbegrijpend… ze melden dat auto’s hier “natuurlijk” vóór gaan, en dat voetgangers en fietsen maar moeten wachten.
Tijdens het “diner” in het hotel beginnen we ons te danig ergeren aan die altijd maar door ratelende perverse persoonsverheerlijking van de leiders op TV. “Hoe is ’t mogelijk dat zo’n heel volk dit allemaal zonder enige kritiek blijft pikken ” ?
Maandag 2 oktober 2017
We zijn al vroeg uit de veren; uit het raam in onze kamer zie ik dat het al weer druk is op straat…
Met teveel “Bad Pictures” niet meer het land uit
Van het hotel in Hamhung waar vanmorgen geen warm water is, rijden we in 3 uur naar Wonsan. Tijdens deze rit komt het hoge woord eruit. De bewaakster gaat er eens goed voor zitten en geeft ons een “gemeende waarschuwing over “bad pictures” zoals ze het zelf noemt.
“Jullie foto’s worden bij de grens gecontroleerd”; – en dat gebeurde – “als er buiten de verboden foto’s om teveel “bad pictures” op je camera of computer staan die een negatief beeld van het land geven, kan dit als het om 1 of 2 foto’s gaat 100 euro per foto kosten, maar als het om meerdere foto’s gaat naar het oordeel van grensbeambte, loop je het grote risico NIET meer het land uit te mogen. Collega’s van haar hadden dit meegemaakt zei ze erbij…
Dat is nogal wat, want wat is dan een bad picture? Er gaat een hooiwagen voorbij waar 2 jongens bovenop liggen, we mogen dit niet kieken. Dat geeft een negatief beeld zegt de bewaker. Er ontstaat steeds discussie over wat nou een bad picture is; ook mogen er nu geen mensen meer herkenbaar op staan, zonder dat ze eerst toestemming hebben gegeven.
Hoe weten de grenscontroleurs of de mensen op de foto toestemming gegeven hebben vragen we. Zoals steeds komt er dan een ontwijkend antwoord. Kunnen we sowieso nog wel foto’s maken en meenemen? Je wordt er onzeker van en door al dat gedoe rond die fotografie soms ook angstig. Je wil er niet aan denken om hier te moeten blijven.
In Wonsan wandelen we op het grote plein, we mogen van onze bewakers de mensen die aan de kant bezig zijn niet fotograferen, wel het hele plein.
Misplaatste euforie bij het zien van patat op tafel !
Het Songdowon Kindervakantie Park
Na de lunch rijden we naar een van de grootste prestigeobjecten van het Kim regime. Het vorig jaar compleet nieuw herbouwde Songdowon kindervakantie park.
Bij aankomst schrikken we ons een hoedje, op het plein voor de gebouwen zitten zeker 200 jonge mannen in 3 groepen verdeeld bij elkaar op de grond grassprietjes uit in karretjes liggende graszoden te trekken en deze een voor een in de grond te stoppen om hen heen. We geloven onze ogen niet; sprietje voor sprietje. “Geen foto’s maken hiervan” roept de hoofd bewaker meteen, als ze ziet dat we hier verbaasd naar kijken…
Ons wordt verteld dat kinderen van 7 tot 12 naar de basisschool gaan, van 13 tot 18 naar de highschool, en vanaf 18 naar de universiteit. Uit elke klas (35 a 40 kinderen per klas ) van de basisschool mogen de 3 beste kinderen van 7 tot 12 jaar voor 10 dagen lang het park in. Dat zijn bij elkaar ongeveer 100.000 kinderen per jaar aldus de lokale gids. Een van onze bewakers had dit als kind zelf ook meegemaakt.
Sea Bath Resort
Na het kinder vakantiepark rijden we naar het Sea Bath Resort, dat volkomen verlaten is en een verpauperde indruk maakt. Opvallend is dat hele lange stukken strand waar we langsreden waren afgeschermd door hoge hekken met – aan de bevestigingen te zien – onder spanning staande stroomdraden
Hierna maakten we achter ons hotel waar we inmiddels ingecheckt zijn een wandeling over een dijkje naar het schier eilandje Jangdok. We mogen er geen foto’s maken van de mensen die staan te vissen, ze moeten eerst toestemming geven.
Klik nu linksonder op Noord-Korea 2 voor het vervolg van het dagboek door Noord-Korea