Waarde vrienden
Vandaag eerst even een eerbetoon aan de vrijwilligers van de Vereniging Volendammer Botters en Kwakken. Dat onderstaande karakteristieke foto van ons Volendammer cultureel erfgoed anno 2018 zomaar even gemaakt kan worden is geheel en al te danken aan de inzet van deze mensen. Sinds jaar en dag zijn ze bezig met het lokaliseren, aankopen, thuisbrengen renoveren en onderhouden van deze Volendamse traditionele vissersschepen. Chapeau !! Een waar sieraad in onze haven, en een highlight voor elke toerist die ons dorp bezoekt ! Laten we al die vakmensen bedanken voor dit prachtige cadeau
Vreemde bouwsels op de bodem van het Markermeer zichtbaar door heldere water.
Onlangs vloog ik weer over Volendam e.o en zag toen tot mijn verbazing bij de Hoek van de Noord langs de IJsselmeer dijk tussen Volendam en Monnickendam – en het vroegere eiland Marken op van de bodem van het Markermeer de – naar nu blijkt – in 1825 gebouwde en later deels afgebroken “Rijzendam” liggen. Het was extreem helder en het was balk…
Ik publiceerde onderstaande foto ervan op Facebook en kreeg er heel vele leuke reacties op.
Deze dam loopt naar het (schier)eiland Marken, en nog voor de drooglegging van het IJsselmeer werd bij laag water dit dijkje als wandelverbinding naar het toen nog vrij geïsoleerde eiland Marken gebruikt…
Ik ben toch maar eens in mijn archief gedoken, want op de extreem heldere dag 26 juli 2012 had ik bij Marken het andere eind van deze Rijzendam al gefotografeerd, maar ook nog een ander bouwsel. Wat stelt dit nou weer voor ? Het antwoord hierop kreeg ik na publicatie van dit verhaal op mijn website toen de Volendamse historicus Piet Koning mij het volgende schreef:
Beste Jan
Na de watersnood van 1825 was de politiek weer rijp voor het afsluiten van het IJ, voor dijken en droogleggingen (ten koste van de vissers, want de handel en de landbouw gingen voor)). Koning Willem 1 besloot tot het zogenaamde Goudriaankanaal vanaf Durgerdam (Ydoorn) door oost-Waterland, door de Gouwzee en door Marken. Het werk werd in 1826 begonnen en ….in 1828 gestopt omdat het onbetaalbaar werd, want de architect had een rede bij Marken en het uitdiepen van het Enkhuizer Zand niet meegerekend.
Resten ervan zijn nog te zien en (met netten of een botter zwaard) nog te voelen: een kanaal door heel Marken en ook de resten van de fundamenten van een kribdam, de Rijzendam vanaf Marken naar de Noord van Katwoude.
Daarvan heb je de loop met een witte lijn ingetekend. De dijk is na 1850 grotendeels afgebroken, maar de vissers wisten natuurlijk precies waar hij lag en waren er voorzichtig om de netten niet aan de fundamenten te scheuren. De dijk (dam) wordt ook genoemd in het liedje van de Garnkwak (let op de toelichting qua ligging en tijd, die ze er daar bij geven,is niet juist).
De betonnen markering bij Marken maakte deel uit van een tijdelijke doorgang in de Rijzendam, totdat het gehele complex van het kanaal door Marken en de sluizen gereed zouden zijn
De hoek van de Noord aan de IJsselmeerdijk tussen Monnickendam en Volendam . Duidelijk zijn onder het wateroppervlak de resten van de Rijzendam te zien. Nooit eerder in de 30 jaar dat ik hier nu regelmatig overheen vlieg was het water zo helder hier…
Kennelijk is hier sprake van een ondiepte; duidelijk de sporen te zien van schepen die met hun zwaard of kiel over de bodem schraapten
Het eiland Marken lag er 2 weken geleden prachtig bij, met geheel rechts op de achtergrond de Hoek van de Noord
Overzichtsfoto met op de voorgrond Marken met onder de witte door mij getrokken witte strepen de Rijzendam. Bij de rode pijl het betonnen baken De Baak, bekend bij alle schippers die hier varen…
Hierop is heel goed de Rijzendam te zien , met rechts de witte stip; het betonnen baken
Ook een zeer gedetailleerde foto van de Rijzendam, gemaakt boven Marken richting de Hoek van de Noord
Deze luchtfoto maakte ik op 26 juli 2012 bij Marken. Op de plek waar de Rijzendam uit De Hoek van de Noord aankomt doemde een ondergronds fundament bij Marken op “Wat is dit”, dacht ik, had Erich von Daniken dan toch gelijk en waren de Goden Kosmonouten? Van Piet Koning weet ik nu dus dat dit een sluis constructie was die moest dienen tot het Goudriaan kanaal klaar was.
Iets meer in Close up het bouwsel bij Marken
OP deze foto is in detail het fundament van de sluis constructie nog te zien.
Ook bij het Paard fotografeerde ik een dijkje onder water, waar volgens Thijs Spijker v/d toren veel schepen op vastgelopen zijn !