’Zoals die ene keer in Afrika, bijvoorbeeld. Mijn vrouw Mary en ik waren op weg naar een verblijfplaats in de Namib Desert, de oudste woestijn ter wereld”, vertelt Tuijp in zijn woning in Volendam. „We reden op een onverharde gravelweg, toen onze rechtervoorband plofte. Ik draaide het stuur naar links en vervolgens naar rechts, maar de auto was onbestuurbaar en slipte van de weg af. Hoewel ik helemaal niet hard reed, rolden we bijna twee keer over de kop.”

Tuijp haalt een foto tevoorschijn van zijn witte huurauto die gehavend ondersteboven ligt. Midden in de woestijn. „Er druppelde vloeistof naar binnen en we waren bang dat de auto in brand zou vliegen. De elektrische ramen aan mijn kant zaten vast en de deur aan Mary’s kant kon niet meer open. Uiteindelijk konden we na een minuut of tien de deur aan mijn kant openfrommelen en opgelucht naar buiten kruipen.”

Ongeveer een kwartier later kwam er een groepje woestijnnomaden aangerend. Zij hadden de crash bemerkt. Tuijp: „Godzijdank hadden zij in hun hut, ongeveer een kilometer verderop, een soort van verbinding met een persoon die ze konden alarmeren in geval van nood. Twee uur later werden we opgepikt.”

Grizzlybeer

De Volendammer slaakt een zucht. „We proberen het gevaar zo veel mogelijk te vermijden, maar soms ontkom je er niet aan als je dwars door de wildernis gaat”, zegt hij even later. „Je moet er maar niet te veel bij stilstaan dat er iets fout kan gaan. Anders kun je namelijk niet meer op reis en dat is wel het laatste wat we willen. Van de meeste reizen genieten we namelijk ontzettend.”

De voormalig BZN’er is zes tot zeven maanden per jaar in het buitenland. En uiteraard maakt hij vooral mooie dingen mee. Hij blikt terug op een van zijn meest bijzondere momenten. „Onlangs waren Mary en ik in Alaska, onder meer om grizzlyberen te spotten”, begint Tuijp. „We liepen samen met onze gidsen door het lage water van de Chinitna Bay, toen er opeens een wilde grizzly voor ons opdook. Zo’n beest kan op zijn achterpoten staand een hoogte van drie meter bereiken. Ze kunnen wel 600 kilo zwaar worden. Een gigantische verschijning, daar moet je echt geen ruzie mee krijgen.”

Even later kwam ook de rest van de groep aanrennen. „Ik vond het behoorlijk aangrijpend en zag dat onze gidsen ook niet goed wisten wat ze moesten doen”, aldus Tuijp. „Gelukkig waren die grizzlyberen druk bezig met het vangen van zalmen. Ik heb uiteraard meteen m’n camera gepakt om er eentje vast te leggen. Die beer en ik stonden op nauwelijks tien meter van elkaar en dat leverde een van mijn meest prachtige foto’s op. Er zijn maar weinig mensen die zoiets mogen meemaken.”

Dat Tuijp niet de eerste de beste fotograaf is, is al een paar keer gebleken. Hij kreeg de afgelopen jaren al een aantal onderscheidingen van onder meer het natuurtijdschrift National Geographic. Begin deze maand werd een van zijn foto’s nog geselecteerd voor de nieuwe National Geographic-kalender. De droom van elke natuurfotograaf.

Tuijp haalt weer de betreffende foto tevoorschijn en vertelt over het ontstaan ervan. „We waren een paar maanden geleden aan het eten in een restaurant in Puerto Varas, Chili. Toen ik naar buiten keek, zag ik opeens een witte vlek achter de vulkaan Osorno omhoogkomen. Bleek het de opkomende maan te zijn. Ik ben meteen met m’n camera naar buiten gerend en heb dat moment vastgelegd.”

Tuijp: „Dat is een van de redenen waarom ik m’n camera altijd bij me heb. De mooiste foto’s maak je op de meest onverwachte momenten. En het is natuurlijk een enorme blijk van waardering als je werk dan uiteindelijk wordt bekroond met zo’n onderscheiding.”

Of hij zichzelf ook echt als een topfotograaf ziet? „Ik merk wel dat ik goede reacties krijg en weet dat ik redelijk goed kan fotograferen”, concludeert hij „Maar wie of wat is een topfotograaf?”

Oefenen

„Ik ben ervan overtuigd dat mijn foto’s technisch gezien wel altijd in orde zijn, mede dankzij de mogelijkheden van moderne software in de digitale fotografie. Maar of het artistiek gezien ook allemaal klopt, is weer wat anders. Dat leer je vooral door heel veel te oefenen, te kijken naar anderen en te lezen over het vak. In artistiek opzicht heb ik bijvoorbeeld veel opgestoken van fotografen die ik aan het werk zag met BZN.”

Tuijps liefde voor fotografie ontstond al op de middelbare school, toen foto’s maken nog lang niet zo populair was als nu. „In de jaren zestig had ik een leraar die zelf gek was van het vak”, blikt hij terug.

„Uiteindelijk heeft hij het voor elkaar gekregen dat onze school zes cameraatjes kocht. Vanaf dat moment kregen we elke woensdagmiddag fotografieles. Ik was toen dertien en heb vrij snel daarna een eigen cameraatje gekocht, dat ik nooit meer uit het oog ben verloren. Ook tijdens de BZN-periode heb ik heel veel mooie momenten vastgelegd.”

Inmiddels heeft Jan Tuijp al heel wat van de wereld gezien: van Antarctica, Groenland, Nieuw-Zeeland en Australië tot India, Vietnam en de Polynesische eilanden in de Stille Oceaan. Desondanks is de ex-muzikant nog lang niet klaar met reizen. Zijn verlanglijst is nog ellenlang. Hij somt op: „Iran, Noord-Korea, Brazilië. Binnenkort willen we graag naar IJsland, Cuba, Jordanië, Oman…”

Nog zo’n droom na zijn angstige grizzly-avontuur is het fotograferen van ijsberen in Canada, bij Hudson Bay. „Aan het eind van de herfst, als de winter dichtbij komt, trekken ijsberen van hun zomerverblijfplaats naar de randen van de baai, waar het pakijs als eerste wordt gevormd. Het plaatsje Churchill is precies op zo’n plek gebouwd. Vanaf eind oktober lopen hier veel ijsberen rond. En met een speciaal ontworpen voertuig, een Tundra Buggy, kun je tot vlakbij komen, zodat je de beste close-upfoto’s kunt nemen. Het is de droom van heel veel fotografen.”

Na meer dan drie uur vrijwel onafgebroken vertellen en slideshows bekijken op de computer, grijpt Jans vrouw Mary in. Er staat immers nog meer op de rol voor vandaag. „Ik kom eraan”, roept Tuijp vanuit zijn kantoor op de tweede verdieping, waarna hij toch nog gauw een fotoboek uit het stof haalt. „Oh ja, moet je die eens kijken…”

De Volendammer kan er echt geen genoeg van krijgen. Hij beseft het en glimt om zijn eigen enthousiasme: „Ik ben bezig aan een nieuw tijdperk in mijn leven. Het tijdperk na BZN, waarin de camera en mijn familie de hoofdrol spelen. Het klinkt misschien cliché, maar ik had niks mooiers kunnen wensen.”

Nick Tol