Drukke dagen
De afgelopen dagen en weken had ik het maar druk met het geldig houden van al mijn vliegbevoegdheden. Er zijn bevoegdheden of certificaten waarvan de geldigheid na elk half jaar verloopt, (medische geschiktheid) maar ook 1 jaar (blindvliegen) en 2 jaren (klassebevoegdheid) of zelfs 3 jaren (instructiebevoegdheid) en (Engelse taalvaardigheid), en die liepen deze weken allemaal tegelijk af. Kortom… heel veel administratieve rompslomp, bergen met formulieren invullen; profchecks en examens doen, trainingsvluchten maken, instructie seminars volgen, briefings geven, medische keuringen laten verrichten, en verplichte medische inspanningstests doen. Dat laatste is een nieuwe medische eis sinds ik een hartprobleem heb gehad. Allemaal oke gelukkig ! Ik begin er nu doorheen te raken. Vandaag, vrijdag, rond ik eindelijk alles af. Gelukkig maar, want dan kan er in de komende maanden als we weer over de wereld reizen niets verlopen als ik weg ben, en kan ik ook hier en daar zelf een vliegtuigje huren….. met geldige papieren.
Fascinatie voor Antarctica weer aangewakkerd door lezen boek Shackleton !
Onder: Deze foto maakte ik vanaf ons cruiseschip om middernacht in het Lemaire Channel op het Antarctische schiereiland. Het zijn de echte kleuren, er is niet mee ge-photoshopt. Het is de poolzomer, en het blijft bijna 24 uur per dag licht. In het boek van Sir Ernest Shackleton , over zijn wereldberoemde – mislukte – Zuidpool expeditie van 1914 tot 1917 – worden dit soort lichtomstandigheden meerder malen bejubeld, ondanks alle ellende die deze expeditie voor Shackleton en zijn mannen betekende. Daarover verder in deze journaal editie meer.
Onder: We bladeren nog even verder in het Antarctica archief. Bij het aanschouwen van een dergelijk fraai door de Antarctische elementen gecreëerd bouwwerk kan ik bijna lyrisch worden. Vooral als je dan ook nog es een professionele fotocamera in je handen hebt om het vast te leggen.
Onder: Nog meer Antarctische kunstwerken
Onder; Foto gemaakt vanaf het bovendek van ons cruiseschip. Het zien en beleven van dergelijke tafereeltjes maakt emoties in een mens los, wij hebben dat aan den lijve ondervonden. Het gaf, zoals in het boek te lezen is, de bemanning van de Endurance , waarmee Shackleton zijn expeditie uitvoerde, in moeilijke tijden vaak weer goede moed.
Onder: Deze maakte ik bij aankomst op Petermann Island op het Antarctische schiereiland; ons cruise schip ligt op de achtergrond geduldig te wachten, terwijl wij met de kleine zodiacs aan land zijn gebracht. De rotsen kleuren rood door de pinguinstront
Onder: Pinguins op Petermann Island hebben hun eigen wegennetwerk aangelegd. Als je ze zo vanaf een afstandje ziet waggelen lijken het net kleine mensjes
We hebben de laatste jaren veel lange wereldreizen gemaakt, en als we gezond blijven zullen we dat in de toekomst blijven doen. Het bevalt ons uitstekend; zoals al eerder hier gezegd, beschouwen wij die reizen niet zo zeer als vakantie vieren; dat associeert ons meer met een weekje Benidorm. Bij reizen denken wij meer aan een uitgebreide fotosafari, of op een andere manier het dagelijkse leven voortzetten, in andere landen, tussen andere volkeren, met andere gebruiken, in een andere natuur en klimaat. Kortom,.. wij beschouwen het als een zeer waardevolle en interessante invulling van de tijd die we nog hebben. Vooral nu we nog 100 % mobiel en gezond zijn, want dat is wel een voorwaarde als je op eigen kracht zelf wilt rondreizen. Een van de indrukwekkendste reizen die we tot nu toe gemaakt hebben was die naar Antarctica. Weliswaar geen individuele trip, maar een cruise expeditie in groepsverband; dat kan in dit geval bijna 
niet anders. We komen daar maar niet over uitgesproken. Een fenomenale belevenis. Vaak blader ik nog dagdromend door m’n fotoarchief en blijf dan toch altijd weer steken in die waanzinnig mooie natuur en landschappen van Antarctica en het 1500 km noordelijker in de Zuidelijke Atlantic gelegen onbewoonde eiland South Georgie, waar we toen met de Antarctica cruise expeditie ook waren..
Links: Onze cruiseboot in Antarctica gefotografeerd vanuit de zodiac op weg naar Vernadsky Station
We hoorden tijdens deze expeditie cruise in lezingen aan boord veel over de beroemde 1914 Antarctica Expeditie met het schip de Endurance. Met een 28 koppige bemanning en 70 sledehonden voer het schip onder leiding van de toen 40 jarige Engelse zeeman en pool ontdekkingsreiger Sir Ernest Shackleton vanuit Londen naar Buenos Aires en vandaar naar het eiland South Georgie waar zomer’s alleen een kolonie Noorse walvisvaarders woonde. Vanuit Grytviken in South Georgie begon het grote avontuur naar Antarctica, om daar na de aanlanding te voet de Zuipool over te steken. Het schip werd echter een paar mijl voor de kust van Antarctica door het pakijs ingesloten en na 9 maanden daarin vastgezeten te hebben door het ijs verbrijzeld. Duizenden kilometers van de bewoonde wereld, zonder communicatiemiddelen etc. De crew was ten dode opgeschreven, maar door koel leiderschap en onvoorstelbare overlevingsdrang en kunst van hun leider, slaagde deze erin om na dodelijke ontberingen, huiveringwekkende avonturen, onvoorstelbare moed en een aantal vergeefse reddingspogingen de complete bemanning weer thuis te brengen, al duurde dit in totaal 2 jaar. De laatste tijd kreeg ik steeds meer belangstelling kreeg voor deze beroemde 1914 Antarctica Expeditie. Ik had al eens het Engelstalige boek van Shackleton hierover gelezen, van Henk en Marja vd Reep, maar ik werd door Arno, een gerespecteerd lid van onze Antarctica groep geattenteerd op een nieuwe Nederlandse uitgave die ik voor mijn verjaardag kreeg van mijn kids. Ademloos en gefascineerd heb ik het verbijsterende epos van Shackleton weer in een ruk uitgelezen. Des te meer, omdat het barre verhaal zich afspeelt op een aantal moeilijk toegankelijke plaatsen waar wij tijdens onze Antarctica cruise expeditie ook waren.
Onder: We naderen Antarctica. Een wonderlijk landschap waarin de ijsbergen en ijsrotsformaties door de lage zonnestand de hele dag door nog eens extra sprookjesachtig verlicht worden. In het boek van Shackleton wordt hier ook vaak met diepe bewondering over geschreven.
Onder: We zien zuidwaarts varend steeds meer ijsbergen om ons heen. In de zodiac bekijken we deze ijsbergen van dichtbij.
Onder: Een van mijn favoriete foto’s die ik op Antarctica maakte. Pinguins in tegenlicht. Let op de rood gekleurde rotsen door de pinguin poep. Dit had Shackleton gehoopt te kunnen zien; deze tafereeltjes op zijn voettocht over het vaste land van Antarctica tegen te komen. Zo ver kwam het echter niet.
Onder: Onze groep bij de resten van wat eens een grote Bultrugwalvis was.
Onder: Deze heb ik zeker al eens geplaatst. Ook een van mijn favoriete Antarctica platen. Wat een mazzel dat ik dit tafereeltje mocht vastleggen. Die vreemd gevormde lucht en dan ook nog eens die twee vogels die op het juiste moment voor komen vliegen. Ik ben gewoon een bofkont.
De volgende advertentie stond begin 1914 in de Londense kranten.
Ter info: Alle zwart wit foto’s van de Shackleton Antarctica expeditie op de pagina zijn afkomstig van diverse sites op het internet
” Men Wanted for Hazardous Journey. Small Wages,Bitter Cold. Long Months of Complete Darkness, Constant Danger, Safe Return Doubtfull. Honour and Recognition in case of Succes”.
Sir Ernest Shackleton
” Mannen gevraagd voor gevaarlijke reis;laag loon,zeer koud, maandenlang in volkomen duisternis, continue gevaar, veilige terugkeer onzeker. Eer en erkenning in geval van succes”.
Sir Ernest Shackleton
Onder: Wie zou daar nou positief op reageren zou je denken. Nou dat viel reuze mee. Hier op het bovendek van de Endurance de gehele crew, bestaande uit 28 specialisten. Een schipper, navigator, ingenieurs, een geoloog, zeevaarders, matrozen, barkeeper, bioloog, chirurgen, motordeskundigen, timmerman, meteoroloog, ski-expert, koks, artiest, fotograaf. De man met de witte trui en hoed in het midden is de toen 40 jarige Sir Ernest Shackleton, die al eerder aan spraakmakende pool ontdekkingsreizen in 1901 en 1908 leiding had gegeven en dus al een grote naam was op het moment dat hij deze expeditie voorbereidde. Deze expeditie werd overigens voor een groot deel door de Engelse regering gesponserd.
Onder: Grytviken, een Noorse nederzetting op het afgelegen eiland South Georgie toen wij er waren in de Antarctische zomer.; dit uitzicht moeten Shackleton en zijn bemanning ook hebben gehad , toen ze vanuit dit walvisvaarders station met het schip de Endurance op 5 december 1914 vertrokken voor de laatste etappe naar Antarctica. Niemand van het illustere gezelschap kon toen nog bevroeden dat ze hier pas op 21 mei 1916 terug zouden komen. En zeker niet na wat voor bloedstollend avontuur op leven en dood dat zou zijn…………en dat mensen over de gehele wereld daar na 100 jaar nogal lyrisch over konden zijn, zoals ik nu.
Onder: Rendieren, robben en pinguins in Stromness Bay op South Georgie. Deze rendieren zijn hier door de Noorse walvisvaarders heengebracht als voedsel. De Noren vertrokken in 1964, toen het walvis jagen verboden werd, maar de rendieren bleven. Wij maakten op de verschillende aanlandingsplaatsen lange wandelingen op South Georgie. Wij horen daarmee naast de Noorse walvisvaarders tot een select clubje mensen op aarde die dat genoegen hebben mogen meemaken; het is een onbewoond en vrij afgelegen maar paradijselijk mooi eiland diep in de Zuidelijke Atlantische Oceaan, dat slechts een paar maanden per jaar als de dooi invalt toegankelijk is voor een handjevol toeristen zoals wij in feb 2010.
Onder: De route van de Endurance. De witte route loopt van 1 augustus 1914 uit Londen via Buenos Aires naar South Georgie. De groene route vertrekt op 5 december uit het walvisvaart station Grytviken in South Georgie naar Antarctica. Men wil daar via de geografische Zuidpool naar de andere kant van Antarctica lopen, daartoe zijn 70 sledehonden met sleden mee. Op 18 januari 1916 loopt het schip vast in het pakijs. De paarse route van het pakijs waarin het schip vast lag, duurde 9 maanden; grotendeels in het 24 uurs duister van de winterse poolnacht. Op 21 november 1916 zonk het schip na door het ijs vermorzeld te zijn. Dan lopen de mannen bijna 5 maanden lang de gele route over de ijsschotsen, de sloepen daarbij de gehele tijd meeslepend. De 70 honden werden zoetjesaan onderweg opgegeten; gebakken in het robbenvet smaakten naar taai rundvlees. Op 9 april 1915 gaan ze in de sloepen en varen bijna een maand lang in noodweer de lichtblauwe route naar Elephant Island waar ze op rond 20 april 1916 aankomen. Op 24 april zeilen en roeien ze met 6 man in een sloep de 1500 km lange oranje route door 15 meter hoge golven terug naar South Georgie. Ze komen hier 27 dagen later op 20 mei 1916 aan in Haakon Bay, waar dan nog de met sneeuw en gletschers bedekte bergen van het South Georgie te voet overgestoken en geklommen moeten worden naar Stromness Bay aan de andere kant v/h eiland, waar walvisvaarders zijn. Hier arriveren ze op 21 mei 1916. Dan moeten ze weer terug naar de 22 mannen die nog op Elephant Island achtergebleven zijn, dit lukt pas na ruim drie maanden en 4 mislukte pogingen op 30 augustus 1916. Dit gaat het voorstellingsvermogen van de moderne mens toch te boven?
Onder: Op South Georgie wemelt het van de robben en pinguins. Dit zou ook gedurende twee jaar lang het voornaamste voedsel zijn voor Shackleton, zijn bemanning en de sledehonden. De robben,- en pinguin biefstukken werden gebakken in het robbenvet, dat ook als brandstof voor het fornuis diende.
Onder: Met zodiac’s varen we naar Almirante Brown Station – de rode huisjes – op het vasteland van Antarctica. Dit Argentijnse onderzoek station is gesloten wegens geldgebrek.
Onder: Een wereld van rust, in puur blauw en wit, schoon en zuiver. Niet door mensen aangeraakt; het domein van de dieren.
Onder: Een van de aanlandingen die wij in Antarctica maakten met een zodiac. Het boek van Shackleton doorlezend heb ik hier vaak aan terug gedacht. Wat hadden wij het dan toch makkelijk, terwijl we het al heel wat vonden.
Onder: Een passerend schip., met net zoals bij ons mensen aan de reling, terwijl wij vertrekken uit Paradise Bay. Zo had Shackleton het zich destijds nog niet voor kunnen stellen, maar de omstandigheden qua weer en pakijs had hij zich ook wel gewenst. Overigens moet in dergelijke omstandigheden – ook nu nog ondanks alle moderne apparatuur – door de bemanning van het schip met man en macht ook visueel worden gewerkt om tussen de ijsbergen door te varen. Het zijn grote kolossen die voor 90 % onder water liggen.
Onder: Ja , dit ziet er even anders uit. De Endurance gevangen en opgetild door het pakijs. Dat de boot door het ijs scheef omhoog werd gedrukt was eigenlijk de bedoeling; op deze wijze zou het vrij komen van de samendrukkende kracht van de naar elkaar toeschuivende ijsschotsen. Uiteindelijk werd de overmacht van het ijs zo groot dat het schip onder de druk bezweek.
Onder: De fotograaf Frank Hurley in de mast, veel van wat hij filmde en fotografeerde is nog bewaard gebleven. Onder andere de zwart wit foto’s op deze pagina.
Onder: Hier de opnames die hij uit de mast maakte van de boeg van de Endurance die zich op weg naar Antarctica een weg baant door het naderende pakijs, de grote vijand van de mislukte expeditie.
Onder: Probeer je een voorstelling te maken ! Van 18 januari tot 27 oktober, dus de hele Antarctische winter, zat de Endurance vast in het ijs. Zo’n negen maanden leven met niets dan robbenvet, en robben,- en pinguinvlees eten, op hetzelfde ijzige plekje bij min 10 tot min 40 graden . De mannen verdreven de tijd met voetballen, robbenjagen en andere spelletjes op het ijs naast het schip. In deze winterperiode komt de zon niet meer op en blijft het 24 uur per dag donker. …. en…geen enkel contact met de buitenwereld. In die tijd dreven ze zo’n 1500 km met het ijs mee naar het noorden. Tja dit gaat allemaal bijna ons voorstellingsvermogen te boven.
Onder: Delen van het schip moeten ijsvrij blijven om geen schade te laten ontstaan. Een koude klus. In het midden de Endurance in het continue donker van de poolwinter. Rechts is eind oktober 1915 de mannen hebben op last van Shackleton de boot verlaten. De honden, de sleden, 3 sloepen en wat voorraden zijn al geevacueerd. Er moet verder geleefd worden op ijsschotsen, totdat het pakijs zo ver open trekt, dat de sloepen kunnen varen.
Onder: De Endurance zinkt voor de ogen van de hevig geemotioneerde bemanning, links het zinkende schip en rechts het eerste kamp op een ijsschots. Vaak moest hals over kop verhuisd worden naar een andere ijsschots , als die waarop ze hun kamp hadden doormidden brak.
Onder: Vijf maanden lang zwierf men van de ene naar de andere ijsschots en probeerde men zoveel mogelijk met het pakijs mee te liften naar het Noorden om open water te bereiken. Dan wordt besloten de sloepen in het water te laten en in twee weken werd na een heel barre tocht Elephant Island bereikt. Op de foto rechts komen de drie sloepen met de bemanning aan op Elephant Island.
Onder: Elephant Island; het plekje waar Shackleton en zijn bemanning in drie sloepen op 20 april 1916 aan land kwamen, na een barre tocht door een woeste oceaan vol pakijs en ijsbergen. Bijna geen strand en steile rotsen op de achtergrond, en altijd onstuimig, koud, in laaghangende bewolking met mist, zoals hier toen wij er langs voeren en deze foto maakten. Na ’n verblijf van een paar dagen vertrok Shackleton van deze plaats met nog 5 man in een sloep naar South Georgie, (1500km) waar ze op 20 mei 1916 aankwamen. De laatste 22 bemanningsleden die op deze gure en mens onvriendelijk plek achter bleven, zouden pas ruim 3 maanden later, op 30 augustus 1916 , gered worden.
Onder: Sir Ernest Shackleton en rechts de groep die achterbleef op Elephant Island.
Onder: Deze foto maakte Frank Hurley op 24 april 1916 op het strand van Elephant Island toen Shackleton met 5 anderen in een sloep vertrok naar South Georgie – 1500 km – om hulp te halen. Een tot mislukken gedoemde missie, waar de mannen zelf ook bijna niet in geloofden. Met een kleine sloep door de 15 meter hoge golven van de Zuidelijke Atlantische oceaan bij min 10 a min 20 graden en soms 60 tot 90 knopen wind. Nu na bijna 100 jaar spreekt dit koelbloedige staaltje van overlevingsdrang en moed nog steeds tot ieders verbeelding. De zwaaiende achterblijvers moesten nog 4 maanden in extreme omstandigheden wachten op hun redding. Het enige wat ze hadden was hoop.
Onder: Walvisvaart station Stromness Bay op South Georgie, waar Shackleton bijna 2 jaar later weer voor het eerst in de bewoonde wereld kwam. Na de onvoorstelbare tocht over de oceaan landde hij met nog 5 van zijn lotgenoten bij Haakon Bay aan de andere kant van het eiland. Na een barre tocht te voet over de met sneeuw en ijsgletschers bedekte bergen – op deze foto ijs en sneeuwvrij omdat het zomer is – kwam hij in Stromness Bay terecht. Het boek vermeldt dat hij en zijn makkers zich de laatste paar honderd meter over de vrij vlakke besneeuwde hellingen naar beneden lieten glijden. Dat komt wel overeen met het beeld dat deze foto schetst. De eerste persoon die ze tegenkwamen op het strand liep heel bang en snel weg. Hij was geschrokken van het barbaarse uiterlijk door de lange onverzorgde baarden en kapotte kleding van de mannen.
Onder: Strommnes Bay, zoals het in 1964 plotsklaps door de Noren is achtergelaten, en wij het in feb 2010 aantroffen. Hier vandaan heeft Shackleton in mei 1916 meteen getracht zijn 22 maten die waren achtergebleven op Elephant Island te redden. Het daartoe hier geleende stalen walvis schip raakte echter op 10 mijl van Elephant Island weer vast in het pakijs, en kon nog maar net ontsnappen. Uiteindelijk heeft Shackleton nog 3 pogingen ondernomen, waarvan de laatste op 30 aug 1916 vanuit Chili met behulp van de Chileense autoriteiten lukte. Over de gehele wereld werd Shackleton en zijn bemanning gelauwerd en geëerd. 
Onder: Het is bijna een luguber gezicht om de plotseling verlaten nederzettingen te aanschouwen. Zoals hier deze scheepswerf in Strommnes bay, waar je zo verder kan bouwen aan dit nog niet afgemaakte schip. Op deze werf is Ernest Shackleton ook zeker op bezoek geweest. Leeg en verlaten maar nog intact, als zouden de bewoners voor een aarbeving of ander ramp gevlucht zijn.
Onder: In Fortuna Bay, staan hier 7000 pinguin paren met elkaar te kwekken.Ze herkennen elkaar aan hun unieke geluid. Sommige van deze pinguins zijn in de rui en hebben al bijna hun nieuwe huid.
Onder: Jawel, ook Mary en Jan in Strommnes Bay, let eens op de robben overal om ons heen. Ik had hier nog een klein akkefietje met een klein robje, dat mij gelijk bij de confrontatie aanviel, en mij grommend in mijn laars beet. Wat voor onheilspellende beweging ik ook maakte, het beest bleef maar komen; ze schuiven daarbij op hun buik en duwen zich met hun vinnen naar voren. Uiteindelijk moest ik het op een lopen zetten om aan de jonge rob te ontkomen. Dit alles om geen gaten in mijn rubberlaarzen op te lopen. 
Onder: Een paradijselijk plaatje uit Strommness Bay op het eiland South Georgie. Ook al moesten we er in onze waterdichte rubber laarzen doorheen ploeteren, ons schip ligt op de achtergrond te wachten, met onze heerlijke bedjes en vol met heerlijke gerechten en lekkere wijnen. Zo luxe heeft Shackleton en zijn crew het hier niet gehad.
Onder: Ik wil graag besluiten met een waardige groet aan een onvoorstelbare held; Sir Ernest Shackleton. Links op de foto in Grytviken op zijn favoriete South Georgie achter de witte hekjes ligt Sir Ernest Shackleton begraven. Toen hij 5 jaar later, eind 1921 met een paar van zijn maten nog eens naar South Georgie terugkeerde, gewoon voor de fun, overleed hij daar op 47 jarige leeftijd aan een stomme hartaanval; zo simpel en onverwacht zit het leven in elkaar vrienden. Op verzoek van zijn vrouw werd hij hier op South Georgie met alle eer en glorie, een staatsman waardig, begraven.
Onder: Met de kapitein van ons schip brachten we een zeemansgroet aan Ernest Shackleton, door staande aan zijn graf er een flesje whiskey over uit te gieten. Een indrukwekkend ritueel; iedereen was muisstil en in gedachten, want het was een heel bijzonder moment daar dicht bij de overblijfselen van zo’n uniek mens. Lieden als Sir Ernest Shackleton worden namelijk niet vaak geboren.
