Wie vandaag de dag zijn eigen gemaakte videofilmpje vertoont zal merken hoe snel kijkers afgeleid zijn, hoe moeilijk het is om de aandacht van een groep laat staan een massa vast te houden en te blijven boeien. Het moet steeds sneller en flitsender.
De TV heeft in deze ontwikkeling m.i een hoofdrol gespeeld. Duurde in de begintijd van de TV elk shot wel 20 seconden, in het MTV tijdperk van nu is 5 shots per seconde al traag. Het “mediale” gedrag van “toeschouwers” in het algemeen is hierdoor in de loop der jaren sterk veranderd. Ook in ons vak. Niemand pikt meer het trage Top Pop clipje van 20 jaar geleden; The Hollies als 5 wassen beelden met 1 camera en drie keer een beeldwissel in 3 minuten. Een videoclip is tegenwoordig al bijna een hele bioscoopfilm. Bij ons in Volendam maakt de lokale omroep LOVE van kermisliedjes van Jan en Mien uit de straat TV clips waar de AVRO en de TROS 10 jaar geleden alleen maar van konden dromen.
In ons vak is dit ook tijdens concerten van grote invloed. Tempo en Afwisseling ( T & A) zijn hierbij toverwoorden geworden. Een live-act, of dit nou een solist of band is moet zich tijdens concerten bedienen van allerlei attributen, faciliteiten en effecten om het door de TV verwende publiek in haar honger naar T & A tevreden te stellen. Dus gewoon even gaan staan en je liedjes opdreunen is er niet meer bij. Dan heb ik het natuurlijk niet over de bandartiest die even een verjaardag of personeelsuitje komt opvrolijken.
Bij BZN werden wij 25 jaar geleden in de theaters ook vrij plotseling met dit fenomeen geconfronteerd, als je daar T &A niet serieus neemt word je vrij snel afgestraft met lege zalen. Het begon met de ballads van Jan en Carola onder slechts begeleiding van piano of gitaar, voor de beeldverandering. Daarna de typetjes van Jan Keizer, de drumsolo met veel effecten uitgevoerd door meerdere personen, de actieve interactie van de licht en muziek, vuurwerk, bewegend licht, gebruik van diverse toneelattributen, verkleedpartijen, akoestische sets op barkrukken gezeten, allemaal middelen om en T & A gehalte op te voeren. T & A drong ons ook het gebruik van medleys op, – zoveel mogelijk hits in een zo kort mogelijk tijd,- en nu ook al grote video projectieschermen, voor de afwisseling en om het tempo in de show te verhogen. Tijdens bühne-changementen kan er dan naar beelden gekeken worden. Het publiek moet elke seconde vermaakt worden. Tijdens de try-outs van elke tour bestuderen we als psychologen de reacties op verandering van de volgorde van de songs, en schuiven daar vervolgens nog weken mee. Het viel mij de afgelopen weken op dat zelfs in de repertoirevergaderingen voor de final tour, waarin emotie en nostalgie een belangrijke rol spelen T & A een belangrijk woordje mee spreekt. Met elke seconde moet verantwoord worden omgegaan. Vijf seconden niets, of hetzelfde is dodelijk voor de show en de aandacht van de toeschouwers. Wat een vak! Heeft dit nog wel met muziek maken van doen?
Vandaag is mijn moeder jarig, zij is 82 jaar geworden. Gefeliciteerd moeder!! Vanavond vieren we dat in de Bowling in Volendam. Even voor de goede orde: mijn moeder bowlt niet meer.
